برای یادگیری بهتر چه کار باید کرد ؟

به نام خدای مهربان

اغلب از من پرسیده میشود که :

آیا راهی برای بهتر یادگرفتن و به خاطرسپردن فلان درس وجود دارد ؟

چطور میشود مطالب کاملا حفظی را برای مدتی طولانی به خاطر سپرد ؟

روش خود شما برای یادگیری مطالب و دروس چیست ؟

چطور میشود در یادگیری زبان انگلیسی موفق عمل کرد ؟

چه روشی یا روشهایی وجود دارد که میتوان تمام دروس را با آن یاد گرفت ؟

چطور میشود کمی سریعتر و بدون کاهش بازدهی مطالعه و حفظ کرد ؟

چطور میشود حین مطالعه حواس پرت نبود و در بازه زمانی مشخص فقط به مطالعه پرداخت ؟

و ...

برای پاسخ به این سوالات جواب خیلی کمک کننده این است که*** ابتدا بهتر است نگاهی داشته باشیم به اصولی که ذهن انسان با آنها یاد میگیرد*** و سپس روشهای استفاده از آن اصول را یاد بگیریم و مدام این روشها را تمرین و تمرین کنیم تا جزو ناخودآگاه ما شود و اتوماتیک از این روش ها استفاده کنیم .

من در این نوشته میخواهم در مورد این مسائلی که گفتم ، با شما تجربیات خودم را در میان بگذارم ،"مطمئن" باشید که اگر طبق اصولی که گفتم دقیق حرکت کنید و براساس آنها واقعا "تمرین" کنید و تمرین کنید و هربار به فکر ^^بهبود^^ استفاده خودتون باشید ،قطعا موفق میشوید ،همانطور که من توانستم .

****ابتدا بپردازیم به اصول یادگیری ذهن انسان :****

قانون صفر)ذهن انسان قبل از یادگیری و حفظ هر چیز باید "اصول" آن را فهمیده باشد ،

قانون  اول )ذهن انسان حفظ نمیکند مگر با *پرسیدن* سوال و گشتن به دنبال جواب !

قانون دوم )ذهن انسان همه چیز را فراموش میکند مگر اینکه طبق *منحنی فراموشی* مرور گردد !

قانون صفر ) یعنی قبل از اینکه شروع کنید به مطالعه کردن ، ابتدا درعرض 5الی 10 دقیقه شروع کنید به نوشتن تیتر ها و زیرتیتر های اصلی مطلب .

این مرحله بسیار ساده است و در عین حال بسیار مهم ،اما افراد بسیار کمی این مرحله را انجام میدهند .

در این مرحله طی مدت کوتاهی شما تمام عناوین و زیرتیتر های اصلی (دقت کنید اصلی ها ،نه همه رو) برای خودتون در کاغذ یا دفترتون مینویسید تا حین مطالعه به عنوان "نقشه راه" شما عمل کند و در مطالعه جزئیات حواس پرت و گم نشوید !

همچنین *ضروری* است در این مرحله : 1)کلمات برجسته/ 2)کلمات ایتالیک /3)عناوین و زیر تیتر ها که با فونت یا رنگ متفاوت نوشته شدن/ 4)کلماتی که با رنگ های متفاوت نوشته شده اند /5)کوییز یا سوالاتی که نویسنده در اواسط یا اواخر فصل نوشته /6)کلمات یا سطر ها یا مفاهیمی که زیرشان خط کشیده شده است /7)جداولی که پاراگراف های قبلی را خلاصه کرده است /8)اشکال و نمودار هایی که برای فهم بهتر قسمت هایی از متن آورده شده است /9)مخصوصا اگر برای امتحانات درس میخوانید ،اگر بتوانید نمونه سوال یا مجموعه سوالاتی از آن درس و استاد پیدا کنید ،خیلی خیلی خوب است

^^^شاید بپرسید که چگونه میتوان این کار را انجام داد و به شیوه ای بهینه این مرحله را شروع و تمام کرد ؟^^^

پاسخ این است : شاید برای اولین بار کمی طولانی به نظر برسد ولی برای خودتان تایمر بگذارید ، برای شروع 15 دقیقه خوب است . ابتدا تمام عناوین و زیرتیتر های کلی را در دفترتان بنویسید ، شاید 5 دقیقه نوشتن عناوین طول بکشه ،با این کار یک تصویر کلی و یک *نمای خلبانی* از قلمرو مطالب دارید !

انگار از بالا دارین به مطالب نگاه میکنید و ارتباطات کلی و اساسی (دقت کنید منظورم کشف تمام ارتباطات و کشف تمام جزئیات نیست ) را کشف کردین ، سپس کلمات برجسته و دیگر مواردی که طبق شماره در بالا نوشتم ، فقط از نظر بگذرانید .

!!!!!دقت کنید در این مرحله هیچ یادگیری و هیچ حفظ کردن یا هیچ کاری شبیه این قرار نیست انجام بدهیم ،قرار نیست هیچ چیزی در این مرحله حفظ کنید .!!!!!!

^^^فقط آن موارد را مخصوصا اگر سوالات یا کوییز های اخر فصل یا وسط فصل را پیدا کردین ،حتما حتما به سوالات نگاه کنید .چرا ؟^^^

احتمالا برایتان سوال ایجاد شود که چرا روی این مرحله تاکید میکنم و این مرحله به چه دردی میخورد ؟

زیرا وقتی شما کلمات برجسته و جداول و سوالات آخر فصل را مطالعه میکنید و نگاهی بدانها می اندازید ،شما در ذهنتان *قلاب های یادگیری* ایجاد میکنید !

یعنی قسمتی از مغز شما که سیستم فعال کننده شبکه ای نام دارد ،فعال میشود و حواسش جمع میشود تا در مرحله بعدی که شما قرار هست مطالعه کردن را شروع کنید ،به دنبال فهمیدن و درک آن موارد اساسی باشد و اینگونه حواس شما جمع است و از حواس پرتی به دور خواهید بود .

پس یادمان باشد که در این مرحله کوتاه اما اساسی ، با انجام این کار های ذکرشده در فوق شما ایده های کلیدی و ایده های اساسی متن را درک میکنید و به این ترتیب ذهن شما کاملا فعال و آماده است ،^^^برای ذهنتان یک عالمه سوال ایجاد کرده اید که قرار هست با تمام قدرت و تمرکز به دنبال جواب آن سوالاتش بگردد^^^ ،این گونه است که ذهنتان حین مطالعه کار میکند و نمی خوابد و لذا شما هم در جریان مطالعه طی 10 دقیقه اول خوابتان نمی گیرد !

#### در این قانون صفر که گفتیم مگر اینکه اصول آنرا فهمیده باشید ،این یعنی چه ؟

طی این مرحله شما با انجام کارهایی که گفته شد ،ایده های "کلیدی" و ایده های بسیار بسیار مهم متن را کاملا می فهمید و کاملا درک میکنید ایده های بسیار مهم را ،این میشود همان اصول ،همان ایده های اساسی و اصولی متن که به عنوان "فنداسیون" کل درس محسوب می گردد .

قانون اول )ذهن انسان حفظ نمیکند مگر با *پرسیدن* سوال و *گشتن* به دنبال جواب !

+++ تنها در صورتی قانون اول و دوم را میتوانید استفاده و درک کنید که قانون صفرم را تمام و کمال استفاده و درک کرده باشید ،یعنی وقتی فهمیدید ایده های اساسی متن چیست ،آن موقع میتوانید آن مفاهیم اساسی و آن موارد را حفظ کنید .+++

فایده به کارگیری این دو قانون بصورت پشت سرهم این است که شما میدانید چه چیزی را حفظ کنید و چه چیزی را یاد بگیرید .

***شاید این متن برای شما به نظر بسیار ساده بیاید ،اما واقعا درک و عمل کردن بدان نیازمند تمرین و ممارست است .***

وقتی شما بدون دسته بندی ابتدایی مطالب ،یعنی بدون درک و بکارگیری قانون صفرم ، از قانون اول بخواهید استفاده کنید ،مشکلی که ایجاد میشود این است که (((مطالب به هیچ وجه انسجام و coherence در ذهن شما ندارند ،مطالب در ذهن شما یک تصویر کلی ندارند))) ،لذا حتی بعد از حفظ کردن هم نمیتوانید بین مطالب ارتباط برقرار کنید و این برای یادگیری شما مضر است و قطعا امکان فراموشی شان بسیار بالاتر می رود .

اما وقتی که شما میدونید "چی به چیه" و یک تصویر کلی (نقشه مطلب) در کنارتان هست ،می دانید که دنبال چه هستید و مطالعه بسیار راحت تر میشود .

به فرض اینکه شما عناوین و زیرتیتر ها را نوشته اید و سیستم فعال کننده شبکه ای (RAS) مغزتان را فعال کرده اید ،با متد هایی که گفتم ، وقتی شروع به مطالعه میکنید ،انگاری به جواب سوالهایتان می رسید ، یعنی حین مطالعه شما به جواب تمام سوالاتی که قبلا برای خودتان ایجاد کرده بودین ،میرسین ،و این بسیار ارزشمند است .

به شما توصیه میکنم ،جهت استفاده بهینه از قانون صفر حتی اگر سوالات اخرفصل هم نداشتید ،برای خودتان چند سوال از ان متن بنویسید ،در حد 5 الی 10 سوال از کل فصلی که قرار است بخوانید ،چراکه اینگونه در ذهنتان قلاب های یادگیری ایجاد میکنید ،که حین مطالعه به دنبال جواب آنها میگردد و وقتی پاسخ را یافت ،بلافاصل خودتان پی می برید .امتحانش کنید ،می فهمید چی میگم .

جهت بازگشت به مطلب اصلی ، مجددا قانون اول را تکرار میکنم :

قانون  اول )ذهن انسان حفظ نمیکند مگر با *پرسیدن سوال و گشتن به دنبال جواب* !

حین مطالعه ، از پاراگراف هایی که مطالعه میکنید ،سوالات و جوابهایی بنویسید .

یعنی نکات و مفاهیمی که درک میکنید ، برای خودتان بصورت سوال درآورید و جوابش را هم بنویسید .

کجا سوال جواب بنویسید ؟ 

روش خود من برای اینکار چیست ؟

بسیار ساده ،من خودم معمولا در ANKI یا جی5 مینویسم ،بعضا هم داخل دفتر و کلاسورم این سوالات و جوابهارا مینویسم .

طبق تحقیقات پروفسور dunlosky و karpicke و همکارانشان(و نیز کتاب make it stick : the science of successful learning) و دیگر تحقیقات روانشناسی حوزه یادگیری ،*** ذهن انسان با سوال و جواب یاد میگیرد ،که بدان active recall or retrieval practice یا testing میگوییم .****

که به سادگی این سوال-جواب کردن یا پرسشی مطالعه کردن را میتوانیم در جی5 یا ANKI یا با نوشتن این سوالات و جوابها داخل دفترمان تمرین کنیم .

&&&&دقت کنید که بایستی این اصل را بسیار تمرین کنید تا مهارت کسب کنید ،شاید دفعات اول خیلی حرفه ای عمل نکنید ،اما با تمرین و تمرین و تمرین وبهبود ایرادهایتان قطعا خیلی بهتر میشوید .&&&&&

!!!! توجه بسیار مهم : در زمینه ANKI و جی5 و نحوه سوال جواب نوشتن من در کانال آپاراتی ام و نیز در این وبلاگ پست های متعددی گذاشته ام ،لطفا همه را جهت فهمیدن کامل این اصول و تمرین درست و اصولی شان ،پیگیری کنید .!!!!

قانون دوم )ذهن انسان همه چیز را فراموش میکند مگر اینکه طبق ^^^منحنی فراموشی مرور گردد^^^ !

این هم کشف هرمان ابینگ هاوس است ، که منحنی فراموشی به نام ایشان معروف است .

دقت کنید که تنها و تنها زمانی میتوانید این قانون را به درستی درک و اجرا کنید که قانون صفرم و قانون اول را به درستی درک و اجرا کرده باشید والا چیزی جز اتلاف وقت برایتان نخواهد بود .

جهت به کارگیری این قانون از چه ابزار هایی باید استفاده کرد ؟

خود من از چه روشهایی استفاده میکنم ؟

همان ANKI یا جی5 و یا دفترم !

به این ترتیب که ANKI & جی5 خودشان دارای الگوریتمی هستند که طبق منحنی فراموشی مطالب را برایمان مرور میکنند ،ولی برای اینکه سوالات نوشته شده داخل دفترم را مرور کنم ،

سوالاتی که نوشته ام را تاریخ میزنم و سپس :

یک روز بعد،یک هفته بعد،یک ماه بعد،4 ماه بعد ،یک سال بعد و ...

برمیگردم و آن سوالات را یکی یکی میخوانم (ANKi cards یا جی برگ ها یا سوالات نوشته شده داخل دفتر ) و در واقع با خواندن این سوالات سعی میکنم در ذهنم به این سوالات جواب بدهم و مرور فعال یا active را تجربه میکنم .

****در مورد دروس محاسباتی هم قضیه همین است،یعنی مثلا در درسی مثل شیمی الی شما جهت یادگیری فعال مطالب و پیروی از این اصول ،بارها و بارها سوالاتی ک ه خودتان نوشته اید از مباحث حفظی تر درس و تمرینات کتاب و رفرانس و استادتون رو حل کنید ،در واقع با حل کردن سوال و تمرین کردن مطالب شما دارین فعالانه یاد میگیرید چراکه صرفا روخوانی نمیکنید و ذهنتان انرژی صرف میکند و سعی در پاسخ به ان سوالات یا تمرین ها دارد ، سپس سوالات اشکال دار و مبهمتان را علامت بزنید و رفع اشکال کنید ،در نهایت طبق تاریخ مرورهایی که برایتان گفتم ،فصول را مرور کنید ، بهتر است بگویم سوالاتتان را مرور کنید . بدین ترتیب***** اگر به درستی این اصول را انجام دهید ،موفقیت شما حتمی است .*****

&&& در تمام یادگیری ها و مطالعات اکادمیکی که نیازمند به خاطر سپاری طولانی مدت مطالب هستن ،من همواره سعی میکنم این اصول رو رعایت کنم و انجام بدم ، این سه قانون را رعایت کنید و یادگیری تان را به سطوح جدیدی وارد کنید .&&&

--------------------------

((((اگر سوالی یا مشکلی داشتین ،خیلی خوشحال میشم که در بخش نظرات و پیام بهم اطلاع بدین تا در پست های بعدی یا ویدیو های بعدی در اپارات بدانها پاسخ بدهم .))))